विविध क्षेत्र

९ ऑगस्ट १९८९ रोजी ‘मिळून सार्‍याजणी’ मासिकाचा पहिला अंक प्रकाशित झाला. समाजाच्या मुख्य प्रवाहात स्त्री उद्गाराला पुरेसं स्थान नाही

लिंग आणि लिंगभाव यामध्ये फरक आहे. लिंगभाव म्हणजे लिंगभेदावर आधारलेल्या अस्मिता, भूमिका आणि नातेसंबंध! माणूस हा समाजप्रिय प्राणी आहे. समाजामध्ये कुटुंबात आणि कुटुंबाबाहेर विषमतेवर आधारित बाईपणा, पुरुषपणा आणि इतरपणाच्या लिंगभावी साच्यांमध्ये माणसांना बंदिस्त करून त्यांचं माणूसपण कसं नाकारलं जातं याचा विविध अंगी वेध घेणारं लेखन यामध्ये आपल्याला वाचायला मिळेल.

जे जे वैयक्तिक ते ते राजकीय अशी स्त्रीवादाची भूमिका आहे. त्यामुळेच जीवनाच्या सर्व अंगांना स्पर्श करणारे सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक प्रश्न राजकारणाच्या ऐरणीवर आणले गेले पाहिजेत. गावच्या ग्रामसभेपासून युनो पर्यंत स्त्रीवादी धोरण विचारांचा प्रभाव वाढवत नेला पाहिजे. त्यासाठी धोरणं ठरवणाऱ्या विधानसभा, लोकसभे मध्ये 33 टक्के महिलांना आरक्षण दिले आहे त्याची अंमलबजावणी लवकरात लवकर होण्यासाठी प्रयत्न करावेच लागतील.

जगाच्या आणि राष्ट्राच्या संपत्ती आणि संसाधनामध्ये स्त्रियांचा अर्धा वाटा असला पाहिजे. वास्तवात तो अत्यल्प आहे. स्त्रियांनी शेतीचा शोध लावला.भटकता माणूस घरादारात स्थिरावला. परंतु नांगराचा शोध लावून तो पुरुषांनीच हाती धरला आणि शेती स्त्रियांच्या हातात राहिली नाही.तिला श्रमाचा मोबदला तर मिळाला नाहीच उलट, नव्या व्यवस्थेमध्ये स्त्रियांना गुलामी सदृश्य दुय्यम नागरिकत्व लाभलं. हे भांडवली षडयंत्र उलथून टाकण्यासाठी धोरणात्मक पातळीवर अर्थकारणामध्ये स्त्रियांचा वाटा मिळण्यासाठी त्यांना आजवर विनामोबदला केलेल्या घरकामाला वेतन आणि प्रतिष्ठा मिळाली पाहिजे.घर स्त्री पुरुषांचे तर घरकामही दोघांचं हा विचार ,आचार रुजवायलाच हवा.

९ ऑगस्ट १९८९ रोजी ‘मिळून सार्‍याजणी’ मासिकाचा पहिला अंक प्रकाशित झाला. समाजाच्या मुख्य प्रवाहात स्त्री उद्गाराला पुरेसं स्थान नाही

९ ऑगस्ट १९८९ रोजी ‘मिळून सार्‍याजणी’ मासिकाचा पहिला अंक प्रकाशित झाला. समाजाच्या मुख्य प्रवाहात स्त्री उद्गाराला पुरेसं स्थान नाही

बाई शिकली आणि कमवती झाली की तिला स्वातंत्र्याचे पंख मिळतील अशी आपली समजूत आहे. ती काही प्रमाणात खरी असली तरीही पुरुष प्रधान व्यवस्थेत धर्मशास्त्र, रुढी,प्रथा-परंपरा यांनी स्त्रियांना संस्कृतीचं वाहक बनवलं. आजच्या सांस्कृतिक राष्ट्रवादाच्या झंझावातात कमावत्या आणि सुशिक्षित स्त्रियांना सुद्धा कर्मकांडात आणि अंधश्रद्धा, धर्मांधता यामध्ये जखडून ठेवण्याचं राजकारण जारी आहे. याला शह देणारं समतावादी ,स्त्रीवादी संस्कृतीकारण करावं लागेल.

आमच्या देहावर आमचा अधिकार हा स्त्री चळवळीचा नारा स्त्रीच्या मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठी महत्वाचा आहे.तुमच्या जीवन शैलीवर तुमचे स्वास्थ्य / आरोग्य अवलंबून असते .मात्र पुरुष प्रधान व्यवस्थेतल्या जीवनशैलीत जगभरातल्या गरीब स्त्रियाच नव्हे तर मध्यम वर्गापासून लब्धप्रतिष्टीत घराण्यांतील स्त्रियांपर्यंत सर्व स्त्रिया स्वताच्या आरोग्याकडे दुर्लक्ष करतात .हे घातक चित्र बदलण्यासाठी स्त्रियांचं आरोग्य उत्तम राहिलं पाहिजे ही जबाबदारी कुटुंबाची आहे असं मानलं पाहिजे.

‘मुलगी शिकली प्रगती झाली’ हे सत्ताधारी वर्गाचं ठोकळेबाज स्त्री शिक्षणाचं धोरण! पण स्त्रियांना कोणते शिक्षण द्यायचे, त्यांनी अर्थार्जन करायचे की नाही? कोणते व्यवसाय/ काम करायचे? त्यांना वेतन किती मिळणार? त्यांची हद्द कुठपर्यंत वाढणार? याचे नकारात्मक सूक्ष्म नियोजन धोरण पातळीवर पुरुष प्रधान व्यवस्थेत केलं जातं . यासाठी प्राथमिक शाळेत शिकणा-या मुलींपासून ते व्यावसायिकरित्या कार्यरत असलेल्या स्त्रियांपर्यंत समताधिष्ठित शिक्षणच असले पाहिजे.

९ ऑगस्ट १९८९ रोजी ‘मिळून सार्‍याजणी’ मासिकाचा पहिला अंक प्रकाशित झाला. समाजाच्या मुख्य प्रवाहात स्त्री उद्गाराला पुरेसं स्थान नाही